Kawatan
Ako si Ka. Arnold, isa akong dating kumander ng kilusang makakaliwang grupong New People’s Army (NPA) na kumikilos sa bahaging Timog ng bansa. Noong dekada 80, kaliwa’t kanang ang ginawa naming pag-atake laban sa puwersa ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas sa aming lalawigan. Araw-araw ay marami kaming napapatay na mga sundalo sa pamamagitan ng pag-ambush at pagsalakay sa kanilang mga kampo. Bagama’t marami ang aming napatay sa panig ng puwersa ng pamahalaan, marami rin ang nalalagas sa aming samahan.
Prinsipyo namin na ipaglaban ang demokrasya at kalayaan para sa sambayanang Pilipino maging sa bayan. Sumapi ako sa samahang ito upang ipaghiganti ang aking pamilya na walang awang pinatay ng mga sundalo habang lulan ng pampasaherong dyip ang aking mga magulang at apat na kapatid na lalaki. Pinagbintangang silang mga miyembro ng NPA kaya’t walang awa silang pinaslang isang hapon sa isang bayan sa lalawigan ng Lanao del Norte. Mula nang ilunsad ang Martial Law ni dating Pangulong Ferdinand Marcos, marami ang nagrebelde ng mga panahong iyon. Ito ay dahil sa labis na labis na paggamit ng kapangyarihan ng mga kinauukulan maging ng matataas na opisyal na mga sundalo.
19-anyos ako nang magrebelde laban sa pamahalaan.
Umabot sa mahigit isang buwan ang pagsasanay ko para matuto kung paano gumamit ng ng mataas na kalibreng baril maging ang mga taktika sa pakikipaglaban sa mga sundalo.
Isang hapon noong 1984, inambus namin ang anim na 6×6 truck na dumadaan sa isang kalsada na napalibutan ng matayog na bangin.
Nang makatawid sa tulay ang nasabing sasakyan, binanatan agad ng aming mga kasamahan na nasa kabilang bundok ang huling 6×6 truck.
Sabay-sabay rin naming pinaulanan ng mga bala mula sa aming mga malalakas na sandata ang unang sasakyan ng mga sundalo.
Dito ko nasaksihan ko paano napapatay ang mga sundalo matapos tamaan ng mga bala buhat sa aming samahan.
Mabilis na nagsitalon mula sa kanilang mga sasakyan ang ibang mga sundalo at nakipagpalitan ng putok sa amin.
Matinding bakbakan ang naganap nang mga oras na iyon.
Nang makita ko ang anim na sundalo na nagkukubli sa isang malaking bato, kaagad ko itong pinaulanan ng mga bala gamit ang aking M-60 machine gun.
Patay agad ang anim na mga sundalo. Ni isang bala ay hindi sila naganti ng putok sa aking panig.
Habang patuloy na tumatakbo ang oras, walang puknat na bakbakan din ang nagaganap.
Mga malalaking pagsabog at iba’t ibang uri ng putok mula sa matataas na kalibreng baril ang naghari sa hapong iyon.
Mahigit kami sa 50 sa aming kinaroroonan. Nang gumanti ang mga sundalong nakapagtago sa isang malaking bato, nalagasan kami ng apat. Basag ang mga bungo at putol-putol ang mga katawan ng kasamahan ko nang tamaas sila ng bala mula sa mga kalaban. Dahil sa tindi ng aking galit, tumayo ako at tumakbo patungo sa kinaroroonan ng nagtatagong mga sundalo. Walang habas kong pinapatukan sila gamit ang aking armas hanggang sa sila ay aking napatay.
Lingid sa aming kaalaman, daang-daang sundalo na pala ang nakapagresponde sa lugar ng bakbakan. Kaagad nagbigay ng hudyat ang aming kumander na tumakas na baka marami pa ang malalagas sa aming grupo.
Habang patuloy ang bakbakan, dahan-dahan kaming umuurong patakas bitbit ang mga kasamahan naming nasawi.
Batay sa aming napag-alaman, umabot sa 39 na mga sundalo ang napatay sa ambush naming iyon.
Sa aming panig naman, 11 rin ang namatay.
Iyon ang unang giyera na sinamahan ko.
Nang lumaon, naging bihasa na ako sa giyera na nakatawag pansin naman sa aming kumander.
Nang salakayin namin ang isang kampo ng mga sundalo sa bahaging kanluran ng Lanao del Norte, nasawi ang aming kumander na si Ka. Eddie.
Dahil sa husay ko sa larangan ng pakikipagbakbakan, hinirang ako ng aking mga kasamahan bilang kumander.
Sa ilalim ng aking pamumuno, kaliwa’t kanan din ang ginawa naming pang-a-ambush sa mga sundalo, at pagsalakay sa kanilang mga kampo. Nang mga panahong iyon, marami na ang sumasapi sa aming kilusan. Karamihan sa kanila ay mga biktima ng pang-aabuso, karasahan at kasakiman ng ilang sundalo na gahaman.
Hangad naman ng ibang sumasapi na mabago na ang sistema ng pamahalaan dahil sa bugok na pamamalakad ng dating Pangulong Marcos.
Dahil sa patuloy naming pagdami, mas matitindi pa ang ginawa naming pag-atake laban sa tropa ng pamahalaan. Marami ang nasawing sundalo nang mga oras na iyon.
Isang umaga, isa sa mga alagad ko ang lumapit sa akin at ipinagbigay-alam na may isang dalaga na ibig sumali sa aming kilusan.
Siya si Rowena, 19-anyos, maganda, sexy at may pagka-mestisahin.
Sa aming pag-uusap, pare-pareho ang aming dahilan kaya sumapi sa makakaliwang kilusan.
Pinatay rin ang kanyang mga magulang maging ang kanyang mga kapatid nang magsagawa ng operasyon ang mga sundalo sa kanilang nayon.
Pinagbintangan umano ang kanyang pamilya na sumusuporta sa mga rebelde kaya’t pinagbabaril ang mga ito.
Ibig niyang ipaghiganti ang kanyang pamilya.
Sa loob ng tatlong linggong pag-e-ensayo, isinabak ko na si Rowena sa isang ambush sa isang Brgy. Balili sa bayan ng Kapatagan.
Matindi ang giyerang iyon.
Habang nasa kaligtaan ng bakbakan, nakitaan ko ng husay si Rowena. Bukod sa matalino, alam din niya ang mga taktika sa panahon ng kagipitan.
Nakaganti man ng putok ang mga sundalo sa aming panig, patay rin sila lahat.
Iyon ang operasyon namin na itinuring naming tagumpay dahil ni isa aming panig ay walang nalagas.
May mga pagkakataon na kami ni Ka. Rowena ang madalas na magkasama sa pagsalakay sa mga kampo ng sundalo.
Magaling siyang mag-isip kaya’t humihingi rin ako sa kanya ng taktika para magtagumpay ang aming operasyon.
Sa edad kong 21-anyos, naging malapit kami ni Ka Rowena sa isa’t isa. Wala namang problema sa aming mga kasamahang rebelde dahil kinikilig din naman sila ‘pag magkasama kami ni Ka. Rowena.
Tuwing may matapos kaming operasyon laban sa tropa ng pamahalaan, madalas kaming tinutukso ng aming mga kasapi na naging daan para maging malapit kami sa isa’t isa ni Rowena.
Alas 9:00 ng gabi sa aming kampo, minumuni-muni ko ang aking mga nakaraan.
Napaluha pa ako nang maalala ko ang masayang pagsasama ng aking mga magulang at mga kapatid noong buhay pa sila.
Nang mga panahong iyon ay halos hindi ko matanggap ang biglaang pagkawala nila.
Biglang may humawak sa aking balikat buhat sa aking likuran.
“May problema ka ba, Ka. Arnold?” si Ka. Rowena.
Bigla akong napatayo sa aking kinauupan sabay punas ng aking luha.
“Ha? E, wala… wala ‘to.” palusot ko.
“Alam ko kung ano ang problema mo. Maaaring naaalala mo ang iyong pamilya kaya ka umiyak,” sabi ni Ka. Rowena.
“Paano mo nalaman?” tanong ko.
“Alam ko kung ano ang dahilan kaya ka nagrebelde. Si Ka. Junrey ang nagkuwento sa akin,” paliwanag ni Ka. Rowena.
Matagal na naming kasama si Ka. Junrey. Saksi siya kung sino ako bago ako naging kumander sa aming kilusan.
Habang nag-uusap kami ni Ka. Rowena, lalakad din kami papasok sa aking kubo kung saan dito ako nagpapahinga.
Marami kaming napag-usapan ni Ka. Rowena hanggang sa maungkat namin ang aming mga nakaraan.
May naging kasintahan din siya noon na talagang mahal na mahal niya. Pero pinatay rin ito ng mga sundalo dahil napagkalaman din itong rebelde.
Naikuwento ko rin sa kanya ang dati ko ring kasintahan na ginahasa ng mga sundalo bago ito pinatay.
Naging malungkot ang aming pag-uusap. Hindi na namin napag-usapan ang layunin ng aming kilusan kundi ang mga personal na buhay namin sa isa’t isa.
Napaluha rin si Ka. Rowena habang sinasalaysay niya ang kanyang nakaraan, pero bigla siyang ngumiti sabay sabing, “wag na nating pag-usapan iyon. Ang mahalaga ay kung ano ‘yung nasa hinaharap.”
Pinahid ko ang kanyang luha sa pisngi.
“Mahal na kita, Ka. Arnold, at ikaw ang dahilan kung bakit naging masaya ang buhay ko ngayon.”
Bigla akong natulala nang marinig ko ang salitang iyon mula kay Ka. Rowena.
Hindi ako makapagsalita. Napatingin lang ako sa kanya.
“Kaya, hanggang kailan man matatapos ang ating paghihiganti at pakikibaka, kung ano man ang mangyari sa aking buhay, gusto kong laging nasa piling mo,” sabi sa akiin ni Ka. Rowena na halatang malungkot nang bigkasin niya iyon.
“Ah…” iyon lang ang nasabi ko. Bigla akong nablangko.
Aminin ko man sa kanya o hindi, malaki rin ang pagtingin ko kay Ka. Rowena.
Alam kong alam ni Ka. Rowena na sa tuwing may operasyon kami lalo na kung nasa kaligitnaan ng giyera, siya ang laki kong binabantayan. Samakatuwid, takot akong may mangyari sa kanya.
Hindi ko napigilan ang aking sarili. Hinawakan ko ang malambot na kamay ni Ka. Rowena.
Nagtinginan kami. Hinalikan ko siya sa labi pero…
“Hoy, sinabi mo na sa akin na mahal mo ako?” sabay kurot niya sa akin sa aking tagiliran.
Ngumiti lang ako sabay sabing, “kailangan pa bang sabihin iyon?”
Hinalikan ko sa kanyang labi si Ka. Rowena at gumanti naman siya sa akin.
Naging mainit ang aming halikan.
Hinawakan ko siya sa leeg para lalong madiin ang kanyang bibig sa aking bibig.
Biglang napatigil ang aming ginagawa nang biglang…
“Kumander, doon kayo sa loob ng kuwarto mo para ‘di kayo maisturbo!” sigaw ng aming mga kasamahan na nakangiti pa.
Nakalimutan pala namin na isara ‘yung bintana.
Dinala ko si Ka. Rowena sa kuwarto ko at ‘di naman ito pumalag. Sa aking kama, patuloy ang aming halikan ni Ka. Rowena hanggang sa dahan-dahan ko siyang inihiga. Nakapatong ako sa kanya habang patuloy ang aming laplapan. Pinagapang ko ang aking labi sa kanyang leeg at napaungol siya. Humigpit ang pagkakahawak niya sa aking ulo.
Hinubad ko ang kanyang uniporme at kasunod niyon ang kanyang bra.
Lumantad sa aking mabibilog na mga suso ni Ka. Rowena.
Ang puti at ang kinis ng kanyang katawan. Lalong gumanda si Ka. Rowena kapag hubad ang kanyang katawan.
Hindi ko lubos maisip kung bakit ito nagrebelde gayung ang ganda-ganda naman nito.
Malas ko rin kung wala si Ka. Rowena sa aming kilusan.
Maaaring hindi ako makakatikim ng puke ng babaeng ganitong kaganda.
Mabilis ko ring hinubad ang aking uniporme.
Nilagay ko ang aking kalibre. 45 sa sahig.
Muli akong lumapit kay Ka. Rowena at hinubad ko ang uniporme niyang pantalon.
Lalo pang gumanda si Ka. Rowena nang panty na lang nito ang natira sa katawan niya.
Lalong tumigas ang titi ko sa aking nakita.
Halos labasan na ako nang makita ko ang hubad na katawan ni Ka. Rowena.
Kasunod kong tinanggal ang panty ni Ka. Rowena at dito bumalaga sa aking paningin ang kanyang pekpek na maliit pa ang hiwa. Halatang virgin pa ang babae na ito.
Napaganda rin ng kanyang bulbol dahil hindi ito gaanong makapal.
Pareho na kaming hubo’t hubad ni Ka. Rowena.
Binuka ko ang kanyang mga hita at pinatungan ko siya.
Nagsimula ang aming laplapan. Nagpalitan kami ng laway.
Lalo akong ginanahan sa kanya dahil mabango ang kanyang hininga.
Mula sa kanyang labi, pinapang ko ang aking dila sa kanyang leeg padiretso sa kanyang mga suso.
Nilaru-laro ko ng aking dila ang kanyang utong.
Masarap si Ka. Rowena dahil matigas pa ang kanyang mga suso. Halatang wala pang nakadale sa kanya.
Pinkish din ang kanyang mga utong kaya sarap na sarap akong paglaruan ang mga ito.
Matagal kong pinagsawaan ang mga suso ni Rowena.
Tuwing lumalapat ang aking dila sa kanyang mga utong ay napaliyad siya sa sarap.
Pigil ang kanyang mga ungol.
Habang nilaripot ko ng aking dila ang isa niyang suso, lumalamas naman ang isa kong kamay sa kabila niyang dede.
Matapos ang ilang minutong paglapirot ko sa kanyang mga suso, gumapang na ang bibig ko pababa sa kanyang puke.
Ang sarap ng kanyang pekpek. Talagang maliit pa ang hiwa. Halatang masikip na masikip.
Hinawi ko ang kaunting bulbol doon ay binuka ang dalawang pisngi ng pekpek ni Ka. Rowena.
Dito ko dinidila-dilaan ang kanyang maliit na tinggil. Sa bawat dila ko ay lalong napaungol si Rowena.
Humigpit lalo ang pagkakahawak niya sa ulo ko.
Naramdaman kong may umaagos na katas sa kanyang pekpek.
Habang patuloy ako sa pagtatampisaw sa magandang katawan ni Ka. Rowena, bigla kaming natauhan nang marinig namin ang sunud-sunod na putok sa labas.
“Ka. Roger! Sinalakay tayo ng mga sundalo!” sigaw ng aming kasamahan na noon ay nakipagpalitan na ng putok sa mga kalaban.
Mabilis kaming nagbihis ni Ka. Rowena.
Hindi ko na nga naisuot ang aking brief sa sobrang pagmamadali.
Kinuha ko sa sahig ang aking baril na kalibre .45 maging ang aking armalite rifle at ikinasa ko ito sabay dapa.
Si Ka. Rowena naman ay patuloy sa kanyang pagbibihis.
Sinabihan ko siyang dumapa habang nagbibihis baka tamaan siya ng mga bala na nagtagusan sa dingding ng kubo.
Nang matapos siyang magbihis ay sabay kaming bumaba sa kubo.
Nagliwanag ang buong paligid dahil nasunog ang ilang kubo sa aming kuta matapos pasabugin ng sumasalakay na mga sundalo.
Nakita kong nakadapa ang ilan sa aking mga tauhan. May nagkukubli at mayroon namang abala sa pakikipagpalitan ng putok sa nakaposisyong mga kalaban.
Nagkubli kami ni Ka. Rowena sa isang malaking bato malapit sa kubo.
“Kumander, ano ang gagawin natin? Marami nang mga kasamahan natin ang namatay!” pasigaw na sabi ni Rowena dahil halos hindi na kami magkarinigan dahil sa sobrang ingay na likha ng mga pagsabog at mga putok.
Nagpupuyos ako sa galit nang makita kong duguang nakabugta ang aming mga kasamahan.
Ang daming namatay!
Nakita kong marami ang mga kalaban.
Mukhang napalibutan na kami.
Wala akong ibang paraan kundi umurong dahil kung hindi mamamatay kaming lahat sa bakbakang iyon.
“Atras mga kasama! Atras!” pasigaw kong utos sa aking mga tauhan kasabay ang pagkaway ko ng aking kamay na naghudyat na kailangan na naming umatras.
Agad namang nakaalerto ang aming kasamahan at sabay-sabay kaming umatras habang nakipagpalitan ng putok.
Hindi na namin magawa pang dalhin ang mga kasamahan naming nasawi dahil sa gipit na kami sa oras.
Tanging mga sugatan na lamang ang dinala namin nang mga oras na iyon.
Sabay-sabay kaming nagpaputok sa kinaroroonan ng mga sundalo para hindi kami masundan.
Napansin naming hindi kaagad makasunod ang mga sundalo dahil nakaalerto na pala aming mga snipers na nagkukubli sa mga malaking puno. Binabaril nila ang sinumang kalaban na magtangkang humabol sa amin.
“Ka. Roger, wala na akong bala!”
Napalingon ako sa bahaging kanan nang marinig ko ang sigaw.
Si Ka. Rowena wala na siya bala.
Kaagad kong kinuha ang aking kalibre .45 at inihagis kay Ka. Rowena.
Sinalo niya ang baril at mabilis siyang nagkober sa isang malaking puno ng kahoy na may malalaking bato sa ilalim.
Habang abala ang aking mga kasamahan sa pakikipagpalitan ng putok sa kinaroroonan ng nagtatagong mga sundalo, hinahanap ko naman si Ka. Junrey.